İş cinayeti 2 Nisan’da Zonguldak’ta özel bir maden ocağında meydana geldi. Maden işçisi 25 yaşındaki Soner Korkut’un elektrik akımına kapılıp yaşamını yitirmesiyle ilgili bilirkişi raporunda, elektrik panolarında kaçak akım rölesi ve topraklama olmadığı ortaya çıktı. İncelemede, kaçak akım rölesinin ölümü önleyebileceği belirtilirken, maden ocağının işletme müdürü maden mühendisi Yusuf Çavdar tutuklandı.
İş sağlığı güvenliği uzmanı ve maden mühendisi Çağlar Öztürk, “Panolarda kanuni zorunluluk olarak kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır. Röle, bir sigortadır, biz ona “yaşam sigortası’, deriz. Eğer devrede kaçak varsa, devre kendini tamamlayamadığı için anında atar. Herhangi bir yerde insanla elektrik teması söz konusuysa elektrik çarpmasını engeller. Çok pahalı bir aygıt değildir. 700 ile 1500 lira arasında fiyatları değişir” dedi.
”Röle bulunsa iş cinayeti önlenebilirdi”
Ocak içinde inceleme yapan bilirkişi heyeti, elektrik panolarının maden ocaklarında kullanılan “alev sızdırmaz” özellikte olmadığını tespit etti. Korkut’un katledildiği pompanın elektrik tesisatının topraklama kablosu kesilerek bağlandığı belirtilirken, elektrik panosunda kaçak akım rölesi olmadığı ve doğrudan sigortadan bağlantı yapıldığı ortaya çıktı. Röle bulunsa iş cinayetinin önlenebileceği bildirildi.
Elektrik mühendisi bilirkişinin, elektrikçinin tek başına tamirat yapmaması gerektiğini belirttiği raporda, su havuzlarına giden elektrik kablolarının galeri içinde gelişigüzel duvara takılı olduğu, seyyar kablo çekildiği, bazı yerlerde kabloların ezildiği ancak iletken kısmının açılmadığı ifade edildi.
” Röle olmadan elektirik bağlanması yasak”
Elektrikle ilgili işlemlerde 3 unsurun önemli olduğunu söyleyen iş sağlığı güvenliği uzmanı ve maden mühendisi Çağlar Öztürk, “Biri kaçak akım rölesi, biri topraklamadır, diğeri de panoların önüne yalıtkan paspaslar koyarız. Bu 3 önlemi aynı anda alırız. Bu kazanın oluş nedenlerinden bir tanesi, elektrikçinin tamirat ve bakım yaparken elektriği kesmemiş olmasıdır. Bu bir hatadır. İkincisi, panolarda mutlaka topraklama olmak zorundadır, pano toprağa bağlanır herhangi bir kaçak akıma izin vermemek için. Bu ikisi yetmez, panolarda kanuni zorunluluk olarak kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır. Röle dediğimiz bir sigortadır, biz ona “yaşam sigortası” deriz.
Röle’nin bedeli 700 ila 1500 lira arası
”Eğer devrede kaçak varsa, devre kendini tamamlayamadığı için anında atar. Herhangi bir yerde insanla elektrik teması söz konusuysa elektrik çarpmasını engeller. Çok pahalı bir aygıt değildir, bildiğiniz sigorta şeklindedir. 700 lira ile 1500 lira arasında fiyatları değişir. Bunun 380W ve 220W olanı vardır. Ocaktaki muhtemelen 380W’dir. Bu kazanın oluş nedeni, tamamen kaçak akım rölesinin olmaması, topraklamanın olmaması ve elektriğin tamirat öncesinde kesilmemiş olmasıdır” diye konuştu.
İş cinayetinin nedeni kaçak akım rölesinin olmaması
Ocaktaki İSG uzmanı, mühendislerin veya daimi nezaretçilerin röle olmadığını tespit ettiklerini tahmin ettiğini belirten Öztürk, “Yetkililerin orada kaçak akım rölesi ya da topraklamanın olmadığını bilmesi gerekiyor. Elektrikçinin de bunu bilmesi gerekiyor. Topraklamanın, kaçak akım rölesinin olmadığı bir panodan elektrik bağlanması yasak zaten. “Kaçak akım rölesi her panoda olacak” diye yönetmelik de konmuş. Bu kazanın temel nedeni saydığım 3 maddedir” dedi.
İSG uzmanı uyarmış
İş sağlığı ve güvenliği uzmanının maden ocağıyla ilgili, 17 Aralık 2023’te verdiği öneride, ocaktaki tüm elektrik panoları, kabloları ve elektrikli ekipmanın “ateş geçirmez” ve “atex belgeli” (kaçak akım röle standartlarını düzenleyen belge) olmasını işverene öneri defterinde yazdığı ortaya çıktı. İşverenin de defteri imzaladığı belirtildi. (Kısa Dalga)
